Impactprogramma Het Leven als Liesje – Curaçao
Soort:
Vertoning en workshop
Locatie:
Curaçao
Jaar:
2022
Inleiding
Het voorkomen en bespreekbaar maken van seksueel geweld begint met een veranderend bewustzijn in de samenleving. Hoewel het gesprek in Nederland dankzij jarenlang actievoeren door organisaties als het Centrum Seksueel Geweld aardig op stoom is gekomen, wil het op Curaçao – ondanks de enorme problematiek – maar niet van de grond komen.
Op Curaçao, waar het nodige bewustzijn over seksueel grensoverschrijdend gedrag door hardnekkige taboes maar moeizaam te creëren valt, zien wij kansen om aan de hand van een aansprekend en indrukwekkend verhaal een belangrijke stap te zetten. Door middel van de driedelige documentaireserie ‘Het Leven als Liesje’, die sinds kort op Videoland te zien is, nemen we nu ook Curaçaose jongeren en slachtoffers van seksueel geweld mee in het verhaal van de 29-jarige Curaçaose Liesje Obispo. Via sociale media hebben zij ongetwijfeld de trailers gezien, maar doordat Videoland er niet beschikbaar is hebben zij Liesjes volledige verhaal nog niet meegekregen.
Liesje, die in 1992 in het Curaçaose vissersdorpje Boka Sami geboren wordt, lijkt – ondanks het ontbreken van een vaderfiguur – op te groeien tot een trotse en zorgeloze jonge vrouw. Vanaf het moment dat zij op 8-jarige leeftijd slachtoffer wordt van seksueel geweld dat door een oom (een vriend van haar tante) gepleegd wordt, verandert dat beeld snel – het misbruik zal haar haar leven lang achtervolgen. Als zij na haar verhuizing naar Nederland op 13-jarige leeftijd slachtoffer wordt van de grootste groepsverkrachting die het land ooit gekend heeft, stort Liesjes hele wereld in. De daders, allen van Antilliaanse afkomst, laten een groot litteken achter op Liesjes leven. Haar indringende verhaal is helaas niet uniek, maar op het relatief kleine Curaçao en in de Antilliaanse gemeenschap in Nederland is seksueel geweld voor velen een onbespreekbaar, groot probleem.
Doordat het taboe op het bespreken van seksueel geweld op Curaçao dusdanig groot is, ontbreken officiële cijfers over de frequentie waarop het plaatsvindt. De Curaçaose Stichting Tegen Kindermishandeling stelt dat alleen al zo’n drie op de tien kinderen op het eiland te maken krijgt met seksueel geweld, waarbij verkrachting een veelvoorkomende vorm is. Zowel overheidsinstanties als de rechterlijke macht op Curaçao lijken laks op te treden. Oud-agente Casandra Martha klapte tegenover magazine Opzij uit de school: “Er is altijd heel weinig aandacht voor seksueel geweld geweest bij de politie. Alles draaide om drugsbestrijding,” vertelt ze. “We kregen geen enkele training: ik had geen idee hoe ik slachtoffers moest begeleiden.” Op het eiland heerst daarnaast nog steeds het tenenkrommende idee dat slachtoffers van seksueel geweld het zelf willen – het verleggen van de schuld is vaste prik.
De documentaire toont de levens veranderende gevolgen die seksueel geweld met zich mee kan brengen en toont het verdriet en de schaamte die er vaak bij komt kijken. De film laat zien hoe Liesje, die dankzij haar striptease- en muziekcarrière relatief bekend is op Curaçao, zich na een turbulente levensloop uit de problemen probeert te werken. Deze zoektocht en reis naar een stabiele levensstijl wordt in de documentaireserie op een krachtige manier in beeld gebracht. Liesje weet als geen ander – op een unieke maar inspirerende manier – het onbespreekbare bespreekbaar te maken. Zonder gêne en zonder taboes: precies wat het eiland nodig heeft om dit onderwerp op de kaart te zetten en bewustzijn te creëren – de eerste stap naar verandering.
Het project
Wij hebben gekozen voor een naam die kort en krachtig is en de doelgroep aanspreekt: UnBox, deze naam staat voor het naar buiten komen met je verhaal over grensoverschrijdend gedrag, trauma en misbruik. Taboe of schaamte rondom het onderwerp staan immers heling in de weg.
Op Curaçao hebben we met alle sprekers, artiesten en het hele productie en technische team diverse repetities gehad om zodoende tot een perfecte en impactvolle voorstelling te komen. De voorstelling begon na een woord van welkom steeds met de ingekorte film: Het leven als Liesje. Daarna verscheen Liesje op het podium om applaus in ontvangst te nemen en een ‘gedicht’ voor te dragen over haar trauma verwerking. En zo verscheen de één na de andere spreker op het podium waarbij er steeds gebruik werd gemaakt van het grote scherm voor graphics en video’s om er een mooi levendig geheel van te maken. Onze lange adem is beloond met een drukbezocht evenement, een matinee - en een avondvoorstelling op 16 november in theater Luna Blou.
De samenwerking met Content Media Group producenten Zuleika Gonsalves, Renzo Patronia en de rest van het team is gedurende het hele proces van research tot uitvoering, soepel en goed verlopen. De marketing en media campagne die de Content Media Group met Liesje heeft uitgevoerd heeft veel media aandacht gegenereerd. De Curaçaoenaars zijn via allerlei kanalen, Facebook, TikTok, Instagram en ook alle reguliere media, kranten, radio, televisie geïnformeerd over het event UnBox.
De aanmeldingen stroomden binnen voor het reserveren van een gratis kaartje. De line up van de voorstelling was goed doordacht. Liesje haar live bijdrage naast de film werkte perfect in combinatie met de lokale sprekers/artiesten: Hitzanger Nello, Ruminigue(Rolex), Charifa, Haley en een expert van CuraPlus, Dudley Ferndinandus. Dudley heeft de ernst van de situatie op het eiland m.b.t. misbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag nogmaals benadrukt, het is volgens CuraPlus 5 over 12 op Curaçao. Ook heeft CuraPlus aangegeven dat slachtoffers altijd bij hun terecht kunnen voor advies en doorverwijzing. Ook werden er activerende workshops gegeven door drs psycholoog Titia Roovers en coach Haley New. Verder was er een storytelling onderdeel, een coming out verhaal van Nello, de populairste artiest onder jongeren, en een aangrijpend coming out verhaal van Charifa. Tijdens het evenement zelf waren er meerdere begeleiders voor nazorg. Hoe dan ook was het een inspirerend en impactvol evenement waar we trots op terugkijken.
Resultaten
De uitkomsten sluiten goed aan bij de vooraf bepaalde doelstellingen van het project. Wij hebben het taboe op het bespreken van seksueel geweld doorbroken, tijdens het event zijn er tijdens de Q&A meerdere jonge vrouwen opgestaan om hun eigen ervaring met het publiek te delen. Daarnaast zijn er op social media en op het Whatsapp nummer van het project veel reacties en vragen binnengekomen. De Curaçaose samenleving heeft erg positief gereageerd. Er zijn verzoeken binnengekomen om meer voorstellingen te geven op Curaçao en zelfs ook vanuit Bonaire. Zo heeft een medewerker van het ministerie van gezondheid ons gevraagd of wij op Bonaire ook het UnBox event willen produceren. Het probleem rondom seksueel geweld op Bonaire komt veel voor en moet op een pakkende manier bespreekbaar worden gemaakt.
Met UnBox hebben wij het bewustzijn over seksueel geweld vergroot in de Curaçaose samenleving en jongeren betrokken in het maatschappelijke debat over seksueel geweld. Zo was er o.a. een groep van 31 jongemannen (jongens die door justitie uit huis zijn geplaatst) van internaat de Brakke Put, verder waren er veel jonge moeders aanwezig, sommigen hadden zelfs hun baby’s meegenomen. De groepen jongeren waren niet alleen naar de voorstelling aan het kijken maar deden ook actief mee aan de workshops. Na de voorstelling kwam er geen eind aan de vragen die er door het publiek gesteld werden. Wij hebben de weerbaarheid van het publiek en slachtoffers van seksueel geweld absoluut een positieve boost gegeven, de reacties van het publiek tijdens de voorstellingen waren veelzeggend.
Partner
